Tính năng Chống Phân Mảnh trên Windows: Ảnh Hưởng Đến SSD Ra Sao?

Tính năng chống phân mảnh tự động trên Windows không ảnh hưởng tiêu cực đến SSD như với HDD, vì hệ điều hành hiện đại (Windows 10 trở lên) đã được tối ưu để xử lý SSD đúng cách. Cụ thể:

1. Windows tự động nhận diện SSD

• Windows phân biệt giữa SSD và HDD. Với SSD, Windows không thực hiện chống phân mảnh thường xuyên như trên HDD vì SSD không cần chống phân mảnh (do không có cơ chế ghi/đọc dựa trên đầu từ như HDD).
• Tuy nhiên, Windows đôi khi chống phân mảnh SSD định kỳ (khoảng mỗi tháng một lần) trong các trường hợp:
  • Hệ thống sử dụng tính năng Volume Shadow Copy Service (VSS) (ví dụ: tạo điểm khôi phục - Restore Points).
  • Để giảm thiểu tình trạng tệp phân mảnh nghiêm trọng ảnh hưởng đến hiệu suất.

2. Tác động tích cực

Windows sử dụng tính năng TRIM, không phải là chống phân mảnh thông thường.

• TRIM là lệnh giúp SSD xóa các khối dữ liệu không còn sử dụng, tối ưu hóa hiệu suất và kéo dài tuổi thọ SSD.
• Khi tính năng chống phân mảnh được bật, Windows vẫn đảm bảo chạy TRIM để làm sạch dữ liệu trên SSD.

3. Tác động tiêu cực

Nếu sử dụng Windows phiên bản cũ hoặc hệ thống không nhận diện chính xác ổ SSD, việc thực hiện chống phân mảnh như HDD có thể gây hao mòn các ô nhớ trên SSD. Điều này xảy ra do SSD có số lượng giới hạn chu kỳ ghi/xóa.

4. Khuyến nghị

• Đảm bảo rằng hệ điều hành của bạn được cập nhật để nhận diện đúng SSD.
• Không cần tắt tính năng chống phân mảnh tự động trên Windows nếu sử dụng SSD, vì hệ thống hiện đại sẽ chỉ chạy TRIM hoặc chống phân mảnh khi cần thiết.

5. Cách tắt tính năng chống phân mảnh tự động

Để đảm bảo SSD của bạn không bị chống phân mảnh không cần thiết, bạn có thể tắt tính năng này như sau:

1. Mở công cụ Optimize Drives (Tối ưu hóa ổ đĩa):
   Nhấn tổ hợp phím Windows + S, nhập Optimize Drives và chọn Defragment and Optimize Drives.
2. Chọn ổ đĩa cần tắt:
   Trong danh sách ổ đĩa, chọn ổ SSD của bạn.
3. Tắt tính năng tự động:
   • Nhấn vào nút Change settings (Thay đổi thiết lập).
   • Bỏ chọn tùy chọn Run on a schedule (recommended) (Chạy theo lịch trình - được khuyến nghị).
   • Nhấn OK để lưu thay đổi.
4. Kiểm tra lại trạng thái:
   Đảm bảo rằng ổ SSD không được liệt kê để chống phân mảnh tự động trong danh sách.

Lưu ý: Bạn không cần lo lắng về tính năng TRIM khi tắt chống phân mảnh, vì Windows sẽ tự động chạy lệnh TRIM cho SSD ngay cả khi tính năng chống phân mảnh bị vô hiệu hóa.

Bạn có thể kiểm tra trạng thái TRIM của SSD bằng cách:

1. Mở Command Prompt (Admin).
2. Chạy lệnh:

   fsutil behavior query DisableDeleteNotify
         

3. Nếu kết quả là DisableDeleteNotify = 0, TRIM đang bật.

Nếu bạn muốn tối ưu hóa thêm, có thể chạy thủ công Optimize Drives (Tối ưu hóa ổ đĩa) từ Windows.